بنابر اين کساني که در ? سال اول مسلمان شدند

و به توحيد معتقد شدند و مردند ،احتمالا « شرابخوار » بودند ،

« نماز نخوان » ، « روزه نگير »‌ ، « حج نکن » ، و .... بودند

بعد از اينها در سال هفتم ، هشتم حجاب مطرح مي شود ؛

يعني بعد از هجده ، نوزده ،بيست سال کار روي مردم حجاب را مطرح مي کند.

همچنين مسأله شراب مطرح مي شود. شراب را چگونه طرح مي کند ؟

از همان مکه نمي گويد که

« آهاي مردم ، آهاي ملت ، آهاي عرب ها ،

تا به توحيد معتقد مي شويد ، بايد ديگر تمام کارهايتان راست و ريست باشد »

! نه ! کي ؟ در سال هاي آخر بعثتش مسأله شراب را مطرح مي کند .

محمد (ص) گفت :

((فيهما اثم کبير و منافع للناس و اثمهما اکبر من نفعهما))

يعني گناه دارد و نيز برايتان منفعتي دارد ؛

اينطور نيست که من آدم متعصبي باشم ،

ارزشش را ندانم و نفهمم ؛ نخير ، قبول هم دارم ، درست ! اما زيانش بيشتر است .

شنونده در برابر چه کسي قرار مي گيرد ؟ يک آدم روشنفکر که شعور دارد ،

تعصب ندارد و شراب را ، به صورت تابويي ،جني ،

غولي نجس ، و متا فيزيکي و غيبي تلقي نمي کند ؛

اما به خاطر اينکه زيان هاي اجتماعي و انساني زياد دارد ،

در عين حال که منافعش را هم قبول دارد و مي شناسد ، نفي اش مي کند .

آدم حرف او را گوش مي دهد ؛

اما هيچکس حرف آن ملايي را که مي گويد ، « موسيقي حرام است » ،

ولي اصلا نه در عمرش موسيقي شنيده

و نه اگر بشنود مي فهمد ، گوش نمي دهد !

اي کسي که مي گويي « غنا» حرام است ،

اصلا تو مي فهمي « غنا » چيست ؟

اصلا تو اين را که اين موزيک حماسي است

يا ملي است يا علمي است ، تشخيص مي دهي ؟!

موسيقي هزار شعبه دارد ، تاريخ دارد ، نقش هاي گوناگون دارد ،

بنابراين وقتي که تو فتوا مي دهي « حرام است » ، هيچکس گوش نمي کند ؛

براي اينکه تو نمي فهمي که چيست !